Atatürk ve Hatay Meselesi
Mondros Mütarekesi'ndan sonra Hatay, Suriye'den Anadolu'ya ilerleyen Fransızlarca işgal edilmiştir.Böylece, birçok yerde olduğu gibi, Hatay’da da bir Millî Mücadele cephesi( Kuvâ-yi Milliye) oluşmuştur. 20 Ekim 1921 tarihinde Fransa ile imzalanan, Ankara Antlaşması’nın 7. maddesine göre Hatay, Suriye sınırları içerisinde kalacak; burada özel bir idare kurulup, Türk kültürünü geliştirmek için her türlü kolaylıktan yararlanılacaktır ,resmî dil Türkçe olacak ve para birimi olarak da Türk lirası geçerli olacaktır maddesi geçerli olacaktı.
Daha sonra Lozan Antlaşması’nda ise Suriye ile Türkiye arasında çizilen sınıra göre Hatay, sınırlarımızın dışında kalmıştır.
1936 yılında Fransa Hatay'dan ve Suriye'den çekilince Hatay'ı Suriye'ye bıraktı.Türk Hükümeti durumu kabul etmedi.
Cenevre’deki Milletler Cemiyeti toplantısında Fransa ile yapılan görüşmeler sonuç vermeyince, 9 Ekim 1936’da Fransa’ya resmî bir nota vererek, Suriye’ye yapıldığı gibi, Hatay'a da bağımsızlık verilmesini istedi.
Mustafa Kemal Atatürk , 1 Kasım 1936 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni açış konuşmasında: “ Bu sırada, milletimizi gece gündüz meşgul eden başlıca büyük bir mesele, hakiki sahibi öz Türk olan, İskenderun — Antakya ve çevresinin mukadderatıdır. Bunun üzerinde ciddiyet ve kesinlikle durmaya mecburuz. Daima kendisi ile dostluğa çok ehemmiyet verdiğimiz Fransa ile aramızda, tek ve büyük mesele budur. Bu işin hakikatini bilenler ve hakkı sevenler, alâkamızın şiddetini ve samimiyetini iyi anlarlar ve tabii görürler” diyordu.
Mustafa Kemal Atatürk Fransa`ya Türkiye`nin kararlılığını göstermek için, hasta olmasına rağmen Hatay sınırındaki birliklerimizi denetlemeye gitti. Yaklaşan yeni savaş tehlikesini de dikkate alan Fransa, en sonunda Hatay`ın bağımsızlığını kabul etti.
2 Eylül 1938 'de kurulan Hatay Devletinin parlamento başkanlığına Abdülgani Türkmen, devlet başkanlığına ise Tayfur Sökmen seçildi. 10 ay kadar yaşayan bu devlet 23 Haziran 1939
da Türkiye' ye katıldı. 7 Temmuz 1939`da 3711 sayılı kanun ile de Hatay, Türkiye`nin bir ili oldu. Maalesef Atam Mustafa Kemal Atatürk' ün uğruna sağlığını hiçe saydığı Hatay'ın Anavatan'a katılmasını görmeye ömrü yetmedi.
Mustafa Kemal Hatay için "Kırk asırlık Türk yurdu yabancı elinde kalamaz!" "Hatay benim namusumdur." demiştir.
Daha sonra Lozan Antlaşması’nda ise Suriye ile Türkiye arasında çizilen sınıra göre Hatay, sınırlarımızın dışında kalmıştır.
1936 yılında Fransa Hatay'dan ve Suriye'den çekilince Hatay'ı Suriye'ye bıraktı.Türk Hükümeti durumu kabul etmedi.
Cenevre’deki Milletler Cemiyeti toplantısında Fransa ile yapılan görüşmeler sonuç vermeyince, 9 Ekim 1936’da Fransa’ya resmî bir nota vererek, Suriye’ye yapıldığı gibi, Hatay'a da bağımsızlık verilmesini istedi.
Mustafa Kemal Atatürk , 1 Kasım 1936 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni açış konuşmasında: “ Bu sırada, milletimizi gece gündüz meşgul eden başlıca büyük bir mesele, hakiki sahibi öz Türk olan, İskenderun — Antakya ve çevresinin mukadderatıdır. Bunun üzerinde ciddiyet ve kesinlikle durmaya mecburuz. Daima kendisi ile dostluğa çok ehemmiyet verdiğimiz Fransa ile aramızda, tek ve büyük mesele budur. Bu işin hakikatini bilenler ve hakkı sevenler, alâkamızın şiddetini ve samimiyetini iyi anlarlar ve tabii görürler” diyordu.
Mustafa Kemal Atatürk Fransa`ya Türkiye`nin kararlılığını göstermek için, hasta olmasına rağmen Hatay sınırındaki birliklerimizi denetlemeye gitti. Yaklaşan yeni savaş tehlikesini de dikkate alan Fransa, en sonunda Hatay`ın bağımsızlığını kabul etti.
2 Eylül 1938 'de kurulan Hatay Devletinin parlamento başkanlığına Abdülgani Türkmen, devlet başkanlığına ise Tayfur Sökmen seçildi. 10 ay kadar yaşayan bu devlet 23 Haziran 1939
da Türkiye' ye katıldı. 7 Temmuz 1939`da 3711 sayılı kanun ile de Hatay, Türkiye`nin bir ili oldu. Maalesef Atam Mustafa Kemal Atatürk' ün uğruna sağlığını hiçe saydığı Hatay'ın Anavatan'a katılmasını görmeye ömrü yetmedi.
Hiç yorum yok: